Maneras de nàrrere

A

A ambas alas.

A un'ala e a s'àtera.

"Cussa màcchina est tocada a ambas alas."

A balla

Chin d'una balla. Chin d'unu fusjile.

"Su fusjile est karrigadu a balla sola. - L'ant mortu a balla (chin d'unu fusjile)"

A bandas

A un'ala, a parte dae su restu. Pònnere a bandas cheret nàrrere diversas cosas: "pònnere a bandas una pessone" est, in sensu malu, a la dassare a un'ala, "pònnere a bandas una cosa" podet èssere in sensu malu, agai cussa cosa non balet, o in sensu bonu, agai la cheres cusservare.

"Filippo, l'ant postu a bandas (in su sensu chi sos àteros no lu cheriant in mesus). - Issu at postu a bandas (...su dinare: no l'at gastadu). - Cuss'aranzu ponelu a bandas ca no est vonu."

A viajos torrados

Medas vortas. Totora. "Est a viajos torrados" cheret nàrrere chi unu andat e torrat a su matessi locu.

"Est a viajos torrados a cussu locu: kissai ite k'at acatadu!"

(dare) Ampra manu

Dare libertade de fàchere su chi cheret.

"Dali ampra manu."

Apiolu

Unu chi istat totu pedinde cosa, dinare, etc.

"Jai si viet, apiolu!"

Aputekaria

Sa butega uve si comporant sa medichinas.

"Intra a s'aputekaria e còmporami s'Aspirina"

B

Bufulache

Si nat de una pessone chi si befat de àtere.

"E tantu no est bufulache!"

C

Sa cheya

Sa poya chi si fachet a inghìriu de s'àrbore pro l'abare.
""

"Prenada k'est sa cheya?"

D

A dismànchiu

Cando unu locu non est meda kòmodu a k'arribare, tando si nat: "est a dismànchiu"

"Sa crèsia de S. Maria dae domo mi venit a dismànchiu."

I

Istoriare

Vocare contos.

"Fimos setidos istoriande."

Istrumare

Cando una mama ke perdet su filju prima de naschire.

"L'an fata istrumare a forza"

S

Sambisughe jèuna, sujone

Unu chi istat semper pedinde cosa, dinare, etc. Tipu "apiolu".

"Jai si viet, sujone!"

Sumurtire

Pònnere a ascjutare una cosa.

"Sumurtire sos bistires. - Sumurtire sa menta"