Dicios

Audio

A chie cheret cùrrere medas lèpores, non nde tenet mancu unu.

Chie cheret sigire tropu cosas, non nde fachet una vene.

Audio

A kara torta, fortuna dereta.

A una pessone mala li tirat prus fortuna.

Audio

A su nudda non b'at picicadorju.

A vortas si recit o si valanjat una cosa e pare pacu, ma in cussu mamentu est sicuru e est menjus de nudda, agai chin "su nudda" non si fachet "nudda".

Audio

A chie abitat chin cane pulicosu, pulicosu k'essit.

Kada unu ke picat sas trassas de sas pessones chi l'acumpagnant.

Audio

A covaddu malandrau sa sedda li falat.

Si unu est difetosu (non est bravu) si li luchet.

Audio

A palas angenas currias largas (In costas angenas currias largas).

Cando unu tratat sa cosa angena chene misura, agai tantu no est sua.

Audio

Abba joviale, finas a duminicale.

Cando proghet de jòvia ke durat binas a sa dumìnica.

Audio

Andat a mare e no acatat abba.

Si nat de unu chi no acatat mai nudda, mancari sa cosa la jucat in dae innantis.

Audio

Ventu chi torrat contos.

Cando b'at ventu forte (malu) si nat ca non est de badas e che vatit carchi contu (malu).

Audio

Viet prus su macu in domo sua, chi non su sàpiu in domo angena.

Una pessone de foras non est kapassa de cumprèndere una cosa angena, mancari si credat una pessone sàpia. Segi su de intros l'ischit su proite.

Audio

Cando in conca ke l'intrat a Badore, d'ònyia beccu diat èssere Missegnore.

Nadu de una pessone chi non cumprendet sas cosas meda in presse.

Audio

Cane imbiscìadu a crapa, finas a sa morte nd'apat.

Cando unu tenet unu bìtiu, si lu mantenet vinas a sa morte.

Audio

Chentu concas, chentu berritas.

Kadaunu la pensjat a manera sua.

Audio

Chie andat a covaddu est sugetu a ke rùghere.

Cando si fachet una cosa periculosa, si depet pònnere in contu carchi dificcultade e carchi "ruta".

Audio

Chie non tenet vona sorte, est innùtile chi si peset chitzo.

Cando unu non tenet vona sorte, est innùtile chi facat sacrifìzios, agai tantu l'andat totu male.

Audio

Chie tenet amicos in Corte, non morit de mala sorte.

Chie tenet amicos importantes, tenet semper un ajudu, in cale si siat occasione.

Audio

Chie tenet tempus, no isetet tempus.

Est semper menjus a non traskurare sas cosas de fàchere.

Audio

Conca de soddu, berrita de iscudu.

Lu nant de una pessone chi si credet kissai ite. A foras mustras meda, ma valet pacu.

Audio

Cosa fata in presse, mai bona det èssere.

Sas cosas cherent fatas in su tempus justu.

Audio

Cosas de campana, comente venint bant.

Cando una cosa non est traballyada, comente est arribada si k'andat. Una cosa zapada, dopo unu pacu venit pèrdida o nos ke la torrant a zapare.

Audio

Currudu e fustigadu puru.

Cando arribat unu corfu malu e in prus sa beffe.

Audio

Dae buca t'essat e a su sinu ti torret.

Est un malu augùriu a chie ti nat male o t'irrocat: li precas chi su chi at nadu de malu li torret a issu e a filjos suos.

Audio

Deus ti sarvet dae pòveru irricchidu.

Su chi est naschidu pòveru e diventat riccu est sa peyus kasta: no nd'ischit prus ite est a èssere pòveru, ma non tenet mancu sas maneras de chie est naschidu riccu.

Audio

Dolore ispinghet voche.

Cando b'at unu dolore ti k'essint vinas cosas chi non dias chèrrere nàrrere.

Audio

Filjos de gatu, sòriches tenent.

Kada unu imparat sas cosas in domo sua, bvnas e malas. A sikunda de chie est su babbu si l'ischit ite podet imparare.

Audio

Filju meu vonu ses, non t'inghìrient duos tres.

Si ses vonu, da contu chin chie tratas.

Audio

Fit chircande pane menjus de su de trìdicu.

Si nat de una pessone chi aviat lassadu una cosa pro nde chircare una menjus e l'at acatada peyus.

Audio

Frente mea ista bene, ne filjos ne mugere.

Si istat bene sa frente, duncas est tzatzadu, non si nd'importat nen de filjos nen de mugere.

Audio

Impara s'arte e pònela a parte.

Totu su chi imparas, prima o poi, ti podet servire.

Audio

(Est gai astrintu chi...) Ispisat su chivu in culu.

Si nat de una pessone astrinta. Su jocu de paràgulas venit dae su dòpiu significau de sa paràgula "astrintu" in Ulianesu: 1) nadu de una pessone ataccada a su dinare e 2) nadu de una pessone chi non k'essit a andare de corpus: "astrintu a culu".

Audio

Kada matichedda juchet s'uricredda.

In kampagna tocat de dare contu allegande. A vortas pensjamos de non bìere a niscjunu e, imbeces, b'hat kalicunu ascurtande.

Audio

Conca de vuscheddu, vuscheddu vocat.

Dae una conca pacu nòbile non si podet isetare chi essat cosa vona (su vuscheddu est un'abbichedda mala chi essit dae sa frùtora).

Audio

Kunforma s'istampu su babbarrotu.

Dae kada pessone naschit unu filju de sa matessi kasta.

Audio

Kunforma su letu, istende su pede.

Si non tenes su tantu de fàchere una cosa, no la facas, fache vinas a uve lu tenes.

Audio

Macu ses o pira vendes?

Si ses fachende una malefatura.

Audio

Male de medas, akunnortu de macos (bovos).

In italianu diat èssere: "mal comune mezzo gaudio".

Audio

Mancadu s'ortulanu, a terra s'ortu.

Si mancat su chi at fatu una cosa (o chi la ischit fàchere vene), totu andat male.

Audio

Mariane ke perdet su pilu ma s'intenzione mai.

Cando una pessone tenet certas abitùdines non ke las perdet mai.

Audio

Menjus dae s'oru chi non dae mesus.

Est menjus a si k'essire dae certas situaziones prima de k'èssere tropu in mesus: pro esèmpiu, si non s'andat de accordu chin d'una fèmina, est menjus a si k'isconzare prima de la cojuvare.

Audio

Menjus filju de sorte chi non filju de re.

Est menljus a èssere poveru e de vona sorte, chi no a èssere riccu e de mala sorte.

Audio

Menjus cuminces chin filu de sagu e accabes chin filu de seda, chi non cuminces chin filu de seda e accabes chin filu de sagu.

Est menljus a crèschere in sacrifìtiu e podèndesi permìtere sos lussos dopo, chi non a cuminzare chin tropu lussos fàciles ("non sudorados") e accabare in misèria.

Audio

Menjus pica e impuda, chi non lassa e impuda.

Est menjus a picare e si nde pentire, chi no a lassare e si nde pentire.

Audio

Mengius rivu andande chi non rivu arrèschidu.

Est menjus a fàchere pacu, ma andande a dae innantis, chi no a abarrare frimos.

Audio

Naralu socra, intendelu nura.

Si nat una cosa a una pessone in modu chi l'intendat un'àtera.

Audio

Narami chin chie abitas ca ti naro chie ses.

Kada unu ke picat sas trassas de sas pessones chi li sunt prus in s'oru.

Audio

Nen pride so, nen missa canto.

Lu nat una pessone chi non si ke cheret miscrada in mesus a una chestione.

Audio

Nive in martzu annada de orjatzu, nive in aprile casu in cuvile.

Modos de nàrrere pro augùriu de annada vona.

Audio

Non lasses su sicuru pro su venturu.

Est menjus a sichire chin sas cosas connotas, ma sicuras, chi non chin sas cosas novas, ma non connotas.

Audio

Non nias mai: "De custa abba non vivo".

Non kumbenit a nàrrere a una cosa non l'as a fàchere mai, agai, a bortas, ti tocat de la fàchere a beru.

Audio

Pedde mala non nde morit.

Si nat de una pessone mala chi si sarvat dae sa morte.

Audio

Pìstala s'abba pìstala, abba fit e abba istat.

Cando cheres curregire unu difetu de una pessone e ti k'istracas de li nàrrere semper sas matessis cosas chene risultau perunu.

Audio

Pro mandare malu missu, menjus si lu facat issu.

Est bastante craru su chi cheret nàrrere: una cosa est menjus a si la fàchere issu e totu chi no a pònnere sa pessone isbagliada.

Audio

Promintas e non fatas, in totuve nd'acatas.

A promìntere sunt vonos totus, a mantènnere sas promintas no.

Audio

Rivu mudu trajadore.

Nadu de una pessone chi non allegat meda, ma fachet a palas (fassu). Su rivu mudu est su rivu sèriu, chi abellu abellu ke vatit sa cosa chene chi ti nd'abiges.

Audio

Sa coda est mala a sigire.

Cando faches una cosa e non k'essis a ke la finire agai b'at semper carchi restu pro ke l'accabare.

Audio

Sa curria, cando est untada, sucurret dereta.

Sa curria de su cartzu, una vorta, fit de pedde e cheriat untada pro sucùrrere vene prendendela. Cando si cheret una piaghere dae una pessone (sa curria) tocat de l'untare (fachèndeli regalos).

Audio

Sa modèstia ke ghetat sas àgheras a terra.

Sa modèstia fachet otènnere resultaos chi non ti pensjas.

Audio

S'ora chi ses dande a mie sas chescjas, a sos males tuos non pensjas.

Si imbeces de pescjare a sos males de domo mea, avias pensjadu a sos de domo tua...

Audio

Sa sorte vat chin sa cura.

Sa vona sorte kadaunu si la depet chircare.

Audio

Sa supèrbia est mòfia a covaddu e est torrada a pede.

Sa supèrbia non est mai vona e no otenet resultaos.

Audio

Si cheres chi s'amore si mantenjat, unu chi andet e s'àteru chi venjat.

Si ti dant una cosa, amèntati a nde torrare un'àtera a càmbiu.

Audio

Si non ti cherias sonadu, non t'esseres fatu càmpana.

Si nat de una pessone chi l'agradint segi sas cosas bellas de sa vida sua: pro esèmpiu, unu dotore chi non l'agradit a èssere disturbadu intro de note.

Audio

Sos peccados de su babbu sou, los pranghet su re nou.

Sas male fatas de su babbu, ke las pacat su filju.

Audio

S'apretu ponet su vezu a cùrrere.

Una situazione difìcle kustringhet una pessone a si trèmere, mancari parjat chi non siat kapassu.

Audio

Su voe nat currudu a su poleddu.

Nadu de una pessone (su voe) chi nat de un'àteru su chi est issu etotu.

Audio

Su burdu de Francisca, chie non l'ischit l'iscat.

Si cheres isticchire una cosa e un'àteru ti ke la falat.

Audio

Su diàulu fachet sas padeddas, ma su cupertore nono.

Su malefàchere si ke venit a ischire semper, agai non k'essimos a la cucujare bene.

Audio

Su cacadu si ridet de su piscjadu.

Si nat a una pessone chi si nde ridet de un'àteru chene s'abijare chi issu est peyus. In italianu est: "Il bue che dice cornuto all'asino".

Audio

Su càrchide, menjus lu piches dae su covaddu chi non dae su poleddu.

Si ke depes picare una briga o corfu, menjus lu piches dae una pessone menjus (su covaddu) de tene, chi non dae una peyus (su poleddu).

Audio

Su re tenet su lèpore a carru.

Nadu de una pessone (su lèpore) chi chircat de frigare a un'àteru (su re) credèndesi menjus, ma s'àteru est prus àbile.

Audio

Su risu bundat in podere de sos macos.

Risum abundat in ore stultorum. Sos bambos ischint segi a rìdere.

Audio

Su risu de sa granada, chi s'est aperta e non s'est cunjada.

Si nat a una pessone chi est ridende de tene a vuca prena (e sa cosa non t'agradit).

Audio

Su sambene no est abba.

Si nat, pro esèmpiu, cando difendes unu parente: de issu t'astìdias prus de un'àteru, pròpiu agai b'est su matessi sàmbene.

Audio

Su sole de martzu pìcalu a ispassu, su sole de aprile pìcalu in su fochile,
su sole de mayu pìcalu addayu.

Modos de narrere pro fàchere atenzione a su sole.

Audio

Traballyare pro non crèschere, pritziosu cherjo èssere.

Si unu traballyat pro non valanjare e non mejorare, est menjus chi abarret chene fàchere nudda.

Audio

Trìvula cando b'est su ventu.

chirca de aproffitare cando sas cosas sunt a favore (non podes trivulare si non b'at ventu). Nota: "trivulare" est sa manera de ispargire su trìdicu dae su fenu e si fachiat sullevande s'arjola chin su trivutzu: su ventu ke picavat su fenu (prus lèpiu) e k'abaravat su trìdicu.

Audio

Truncu volat ascra.

Dae una pessone (mala) naschit unu filju de sa matessi kasta.

Audio

Una mala ke nde tirat una peyus.

Cando duos brigant, si unu nat una cosa mala a s'àteru, sa risposta, sicuramente, est galu peyus.

Audio

Unu corfu e duos rucros.

Cando si fachet una cosa a sa grussera, male. Cando una cosa est fata male e in presse.

Audio

Uve non k'at misura, su meda pacu durat.

Si una pessone non si règulat, k'essit a ke finire totu, mancari siat meda.

Audio

Uve non ke cheres pònnere sos pedes, ke pones vinas sos murros.

A vortas namos chi una cosa non nos aggradit nemancu a li colare in s'oru e imbeces nos k'acatamos in intros a mala gana.